انتقاد فرزند شهید منا

یکی از اصلی‌ترین چالش‌های مدیریت راهبردی فرهنگی، انتخاب میان نگاه فعال و ابتکاری و یا انفعال و دنباله‌روی در طراحی‌ها و برنامه‌ریزی‌هاست. مسئله این است که آیا سیاست‌گذار فرهنگی باید به دنبال تسری یک یا مجموعه‌ای از «هنجار‌ها و ارزش‌ها» باشد یا آنکه خود را در این حوزه فاقد مسئولیت بداند و خنثی و یا حتی دنباله‌رو دیگران باشد؟ هرچند چنین امری در نگاه تربیتی اسلامی تقریباً واضح و مبرهن است، اما لیبرال‌ها معمولاً سعی می‌کنند بر ضرورت بی‌طرفی در مدیریت فرهنگی تأکید نموده و در هنر بیشتر به‌جای محتوا، قالب را برجسته کنند. اما در واقع خودشان هم در عمل به این ادعا پایبند نیستند. در جهان غرب و بسیاری دیگر از کشور‌ها که لزوماً دینی یا ایدئولوژیک هم نیستند، هنجار‌ها و ارزش‌هایی نوشته یا نانوشته وجود دارد که حکومت‌ها از ترویج آن‌ها حمایت کرده و حتی با تخطی‌کنندگان از آن برخورد می‌کنند. اینکه حکومت مروج طیفی از ارزش‌ها و هنجار‌ها باشد تقریباً جهان‌شمول است، اما اختلاف بر سر مصادیق آن است.  به‌عنوان نمونه در بیشتر کشور‌ها استعمال مواد مخدر تخلف یا جرم و نیز یک ضدارزش است و هیچ‌کس به نام «آزادی» و «حریم خصوصی» آزاد نیست که این مواد را در جامعه توزیع و یا در ملأعام مصرف کند. چرا استعمال مواد مخدر برای حکومت‌های لیبرال و غیرلیبرال عادی انگاری و جزو حقوق طبیعی بشر قلمداد نشده است؟ چرا حکومت‌های غربی به خود اجازه می‌دهند در مسیر دسترسی معتادان به مواد مخدر اختلال ایجاد کنند و هیچ‌کس از روشنفکران در غرب به خاطر این اجبار دولت‌ها را تقبیح نمی‌کند؟ گاه گفته می‌شود، چون اکثریت مردم مواد مخدر را قبیح می‌دانند، بنا بر قاعده دموکراسی این اجبار وضع شده است. اگر این‌طور است چرا اغلب کشور‌های اروپا انتقاد فرزند شهید منا...

خودشان می‌گویند در طول تاریخ، ۸۰ سالگی دولت‌مان را ندیده‌ایم! به کتاب‌های‌شان هم که مراجعه کنیم، همین گزاره درست از آب درمی‌آید. یهود، به روایت خودش یک‌بار حکومت متحد در دوره حضرات داوود و سلیمان (ع) داشته است که بعد از وفات حضرت سلیمان، شیرازه این حکومت متحد ازهم‌پاشیده و کشورشان تجزیه می‌شود. ازقضا خودشان مجموعه حکومت این دو پیامبر الهی را کمتر از ۸۰ سال می‌دانند. بعد‌ها در سال ۱۱۰ قبل از میلاد، با فروپاشی امپراتوری سلوکی، «حشمونیان» یا خاندان مکابی که پیش‌تر در نواحی یهودی‌نشین نفوذی داشتند، اعلام حکومت مستقل کردند که دولت‌شان تا سال ۳۷ قبل از میلاد بیشتر دوام نیاورد، یعنی بازهم کمتر از ۸۰ سال. بعد از آن‌ها یهودیان تا چندین سال در سیطره رومیان بودند که نهایتاً به دست رومیان سرکوب و در جهان پراکنده شدند.  دولت سوم صهیونیستی که از نیمه قرن گذشته میلادی فلسطین را اشغال کرده هم البته وضع بهتری از آن دو ندارد و از همین‌الان هم نگران «نفرین ۸۰ سالگی» است. حدود پنج سال است که در سرزمین‌های اشغالی مرتباً این نگرانی به زبان می‌آید. در کنفرانس سال ۲۰۱۷ «هرتزلیا» بود که «رووین ریولین» رئیس سابق این رژیم از وجود اختلاف موجود در سطح هویتی و نگرشی در میان صهیونیست‌ها اظهار نگرانی کرد و آن را نشانی از تکرار همان کابوس ۸۰ سالگی دانست. همان‌طور که در آن دو بار گذشته نبود انسجام میان قبائل بنی‌اسرائیل موجب سقوط دولت یهودی شده بود، ریولین از وجود چهار قبیله نامتحد در سرزمین‌های اشغالی خبر داده بود که می‌توانند زمینه فروپاشی این رژیم را فراهم آورند؛ اما یک جمله او از همه‌چیز بنیان‌کن‌تر بود: «آیا ما می‌توانیم به این حقیقت که نیمی از ساکنان [در سرزمین‌های اشغالی ۱۹۴۸](فلسطینیان و یهودی انتقاد فرزند شهید منا...

برای رزمندگان کرمانی و کلاً منطقه جنوب شرق کشور، نام «حاج قاسم» از دوره دفاع مقدس شناخته شده بود و محبوبیت او در میان همرزمانش به همان سال‌ها بازمی‌گشت. اما وقتی سردار سلیمانی به تهران آمد و فرماندهی سرّی‌ترین واحد سپاه، یعنی نیروی قدس را بر عهده گرفت، سایر ایرانیان چیز زیادی درباره او نمی‌دانستند و نوع مأموریتش هم همین را ایجاب می‌کرد که چیز زیادی هم کسی از او و کارش نداند. حتی زمانی که امریکایی‌ها به افغانستان و عراق لشکرکشی کردند، او و یارانش مقابل امریکایی‌ها مردانه، اما گمنام ایستادند و در داخل کسی نامی از آن‌ها نبرد. این خود امریکایی‌ها بودند که وقتی از جهاد و پایمردی او در منطقه به ستوه آمدند، نام او را نه به عنوان یک قهرمان بلکه به‌عنوان یک «مانع مزاحم» مطرح کردند و تازه عده‌ای - آن‌هم نه همه مردم- با نام و مسئولیت او در حدی مبهم آشنا شدند.یک دهه بعد، اما حاج قاسم روستایی‌زاده برخاسته از «قنات‌ملکِ رابر» کرمان، آوازه‌ای شگفت‌آور نه‌تن‌ها در منطقه، بلکه در سطح بین‌المللی یافت و به محبوبیتی فوق‌العاده در میان هموطنانش دست پیدا کرد. آیا محبوبیت فوق‌العاده او ناشی از عملیات رسانه‌ای و تبلیغاتی بود؟ برای پاسخ کافی است به بازتاب تصویر او در قاب رسانه‌ها بنگرید. در طول سال‌های متمادی مسئولیت او بر یکی از حساس‌ترین نهاد‌های کشور، شاید ظاهر شدن او در برابر دوربین و میکروفن رسانه‌ها، معدود و انگشت‌شمار باشد. در زمانه‌ای که بسیاری تقلا می‌کنند که جلوی دوربین‌ها بیایند و حتی برای آن پول‌های گزافی خرج می‌کنند، سردار سلیمانی از دوربین‌ها گریزان بود. این البته به‌رغم آن بود که به‌شدت مردمی بود و مثلاً همشهریان کرمانی‌اش هر سال او را از نزدیک در قامت خادم اهل‌بیت در روضه‌های بیت‌ا انتقاد فرزند شهید منا...

در حوادث پاییز ۱۴۰۱، چنین وانمود می‌شد که آشوبگران به دنبال احقاق حقوق زنان هستند و این رویکرد در شعار‌ها و نماد‌ها نیز وجه پررنگی یافت. هرچند ادعای مطالبه حقوق زنان برای کسانی که فحاشی‌های رکیک جنسی به بخشی از رفتار روزمره‌شان تبدیل‌شده، گزافه‌ای مضحک بیش نیست، اما نمی‌توان انکار کرد انتخاب «زن» به عنوان سوژه اصلی آشوب از سوی هدایتگران اصلی آن کاملاً معنادار و هوشمندانه بود.هرچند تاریخ ۴۴ ساله انقلاب اسلامی فراز و فرود بسیار داشته و کم ناآرامی و اغتشاش ندیده‌ایم، اما وجه تمایز برجسته اغتشاشات اخیر آن بود که می‌توان آن را بی‌پرده و بی‌نقاب‌ترین عنادورزی با جمهوری اسلامی دانست و عوامل و عناصر آن بی هیچ تعارف و ابایی به مقدسات و هنجار‌های جامعه مسلمان ایرانی هجوم آوردند. هرچند در دفعات گذشته در پشت ادعاهایی، چون تقلب در انتخابات یا مطالبات معیشتی مردم پنهان شدند، اما این بار از همان ابتدا مستقیماً به ارزش‌های دینی حمله کردند. هرچند مهم‌ترین مسئله عموم مردم مطالبات اقتصادی و معیشتی بود، اما چندان شعاری از این دست در آشوب‌ها شنیده نشد و حتی حامیان بیرونی آشوب نیز به این موضوعات چندان نپرداختند. در واقع می‌توان گفت آشوب‌های اخیر صحنه هماوردطلبی گفتمان غرب خداناباور در برابر همه ارزش‌ها و هنجار‌های توحیدی در ایران اسلامی بود. به تعبیر دیگر منازعه دو جهان‌بینی مادی و توحیدی در این آوردگاه قابل‌مشاهده بود.اینکه «زن» به‌عنوان نماد این منازعه گفتمانی برگزیده شد نیز به همین ماهیت مرتبط بود. در واقع در طول چهار سده گذشته یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تقابل جهان‌بینی توحیدی و برخاسته از تعالیم انبیا با جهان‌بینی مادی غرب مدرن را در موضوع زن می‌توان مشاهده کرد. هرچند آموزه‌های توحیدی زن را به انتقاد فرزند شهید منا...

اکنون که حجت‌الاسلام‌ والمسلمین خسروپناه دبیری شورای عالی انقلاب فرهنگی را بر عهده گرفته، برخی جریانات سیاسی و رسانه‌ها تلاش کردند دبیر جدید شورا را با مسائل حاشیه‌ای مواجه کنند، اما واقعیت آن است که جناب خسروپناه مسئولیتی بسیار بزرگ‌تر از درگیرشدن در چنین حاشیه‌هایی دارد. او اکنون باید هم بار سنگین قصور و تقصیر‌های گذشته حوزه مأموریتی جدیدش را بر دوش بکشد و هم برای آینده این بخش برنامه‌ریزی کند. بخشی از مهم‌ترین دستورکار‌های دبیر و دبیرخانه جدید شورا را چنین می‌توان برشمرد:۱- «انقلاب فرهنگی» مهم‌ترین رسالت انقلاب‌اسلامی است که بعد از ۴۰ سال همچنان در لفظ مانده و مظلومیت مضاعف آن اینکه معادل اداره دانشگاه‌ها قلمداد شده است. طی چهار دهه گذشته بیشتر وقت شورا مصروف مسائل مدیریتی دانشگاه‌ها شده و گویی فراموش شده که دانشگاه خود یک بخش از کلان‌حوزه «فرهنگ» است و اتفاقاً مدیریت دانشگاه هر اندازه مهم باشد به کلیت راهبری فرهنگ، نسبتی بسیار بسیار کوچک دارد. نخستین و فوری‌ترین مسئولیت مهم دبیر جدید رفع این مظلومیت از مفهوم انقلاب فرهنگی و تلاش برای جاانداختن معنای موسع و پیشروانه آن در نظام حکمرانی است.۲- از ۲۸ عضو کنونی شورا حدوداً نیمی اعضای حقوقی‌اند که مسئولیت‌های مهم و پرمشغله‌ای دارند و تعداد زیادی از حقیقی‌ها هم یک یا چندین مسئولیت همزمان دارند و عملاً می‌توان گفت به‌جز انگشت‌شمار، بیشتر اعضا فرصت چندانی برای توجه خاص به وظایف محوله به شورا ندارند. در واقع بار اصلی کار بر دوش دبیر و دبیرخانه است و تصمیم‌سازی و نظارت دبیرخانه است که به کار انقلاب فرهنگی معنا می‌دهد. دبیر باید خود را مسئول واقعی این بخش بداند، هرچند شاید اختیارات کافی قانونی آن را هم نداشته باشد. مجموعه توصیه‌ها انتقاد فرزند شهید منا...